UTILE DULCI
Het artikel over Utile Dulci in de Encyclopedie van de Vlaamse beweging: https://encyclopedievlaamsebeweging.be/nl/utile-dulci
​
Het ODIS-organisatierecord over Utile Dulci: http://www.odis.be/lnk/OR_39846
Het ODIS-organisatierecord over het Genootschap van Vlaamsche Snelspraak (Sprekersbond): http://www.odis.be/lnk/OR_63285
Het ODIS-archiefrecord over het archief van Utile Dulci: http://www.odis.be/lnk/AE_14213
Een overzicht van vrijgegeven ODIS-records van aan Utile Dulci of de Sprekersbond gelinkte personen: https://www.odis.be/hercules/search2.php?histid=1003238
​
​
Een mens leeft niet van brood alleen… Dat gold ook de leerlingen van poësis en retorica en studenten in priesteropleiding in het kleinseminarie van Sint-Truiden in de 19de eeuw.. Bij de herstart van die bisschoppelijke school met het oog op priestervorming in 1843 [na de Hollandse periode van 1815-1830] was het Frans – uiteraard - de voertaal ook in die ‘zeswekeninternaten’ voor humanioraleerlingen en studenten in de primaire priesteropleiding (de zogen. Filosofieafdeling). Enerzijds als ontspanning en om tegemoet te komen aan Vlaamse gevoelens en literaire interesse en anderzijds uit praktische overweging, nl . om Nederlandstalige preken in te oefenen, ontstond in de school reeds in 1845 de beweging met de toepasselijke naam Utile Dulci (het nuttige koppelen aan het aangename). Dit alles onder leiding van filosofieleraar E.H. L. Rubens. Om de veertien dagen las men voor ‘uit eigen werk’, teksten in het Nederlands met allerlei onderwerpen en letterkundige vormen. Historici en Neerlandici zien in deze acties het ontluiken van de Vlaamse Beweging in het onderwijs. Uiteraard was de beweging in de school niet ongevoelig voor wat er extra muros gebeurde: de sociale beweging omstr. 1880, de strijd om de rechten van het Nederlands in het onderwijs (1907-1911) en … niet in het minst de Duitse bezetting en spanning tijdens de oorlog(en).
En zo is Utile dulci kort na WO II een stille dood gestorven.
Lijvige bundels met de beste literaire producten van de leden liggen in de bibliotheek van het kleinseminarie, in Sint-Truiden, te wachten op verder bestudering.
Neerlandici, historici, geïnteresseerden, wie voelt zich geroepen ?
Laat je verrassen!
F.V.